Nghệ thuật đẻ trứng và nỗi lo huynh đệ tương tàn của Bọ mắt vàng (Neuroptera: Chrysopidae)

Ở côn trùng, tập tính chăm sóc và bảo vệ con cái không chuyên hóa như động vật bậc cao. Vì vậy những con sâu non mới nở đã phải “tự thân vận động” để tồn tại. Đương nhiên trước đó các bà mẹ đã phải lựa chọn nơi và phương thức đẻ trứng thích hợp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc sống tự lập của con cái về sau. Sau khi nở, ngoài việc tự kiếm ăn, những con sâu non yếu ớt còn phải biết cách tự bảo vệ trước sự tấn công của kẻ thù. Trong các phương thức trốn tránh kẻ địch thì kiểu sống bầy đàn là chiến thuật phổ biến và hiệu quả nhất. Tuy nhiên, không phải loài nào cũng thích sống bầy đàn, đặc biệt là những loài côn trùng bắt mồi nếu sống tập trung sẽ dẫn đến “huynh đệ tương tàn”. Sống đơn lẻ là cách mà những loài này lựa chọn vì chúng hoạt động nhanh nhẹn, dễ dàng lẩn tránh kẻ thù nên chúng có thể bảo vệ mình mà không cần dựa vào nhau. Ví dụ điển hình là loài bọ mắt vàng thuộc bộ cánh mạch (Neuroptera: Chrysopidae).

Ấu trùng của bọ mắt vàng là kẻ chuyên bắt rệp muội và các loài sâu bọ khác một cách hung tợn. Vừa thoát ra từ trứng, những con bọ háu ăn có đôi hàm hình gọng kìm gớm ghiếc này có thể tấn công bất kì sinh vật nhỏ nào mà nó bắt gặp trên đường. Vì vậy, khi đẻ trứng, những con bọ mắt vàng cái đã rất công phu với “nghệ thuật đẻ” của mình. Bằng cách tạo ra những sợi lông cứng trên bề mặt giá thể từ chất keo và gắn từng quả trứng lên đầu mút. Khi những sợi lông này khô, chúng sẽ vươn thẳng lên phía trên để đưa các quả trứng lên cao cách bề mặt giá thể khoảng hơn 1cm.

Ở vị trí biệt lập như thế này, các ấu trùng bọ mắt vàng nở trước sẽ rơi xuống mặt lá cây rồi bò đến tấn công đàn rệp muội gần đó mà không thể gây hại cho các quả trứng nở sau còn nằm trên cao. Bằng nghệ thuật đẻ trứng này, đã tránh cho lũ con của bọ mắt vàng khỏi cảnh “huynh đệ tương tàn”. Và thậm chí, nhiều người còn nhầm lẫn nghệ thuật đẻ trứng của bọ mắt vàng với loài hoa ưu đàm trong Phật giáo.