Chắc
hẳn rất nhiều người đều ấn tượng với khung cảnh những chú đom đóm lập lòe vào
đêm hè dìu dịu hương cau ở làng quê. Cái cảm giác yên bình và vô cùng lãng mạn
đó đã được khai thác hiệu quả trong môn nghệ thuật thứ 7. Nhưng ai biết rằng đằng
sau khung cảnh yên bình ấy lại đang ẩn chứa những sự thật đến nghiệt ngã.
Đom
đóm là nhóm côn trùng dùng ánh sáng để thu hút bạn tình vì vậy mỗi loài có một
kiểu tín hiệu chớp sáng riêng để liên lạc đối phương. Mỗi tối mùa hè, khi những
ánh sáng lập lòe phát ra khắp nơi đó là lúc “chợ tình” của chúng bắt đầu. Tuy
nhiên, không phải “chợ tình” nào cũng diễn ra hương vị ngọt ngào mà còn có mùi
chết chóc. Đó là các con đom đóm cái thuộc giống Photuris (có kích thước lớn hơn) lại có một khả năng phi thường, đó
là bắt chước “ngôn ngữ” chớp sáng lôi cuốn bạn tình của những con đom đóm cái
khác thuộc nhiều loài khác nhau. Người ta thấy rằng, sự bắt chước này không phải
là hành vi tập nhiễm do sống gần nhau gây ra hoặc liên quan đến nhu cầu sinh sản
mà là một mánh khóe để bắt mồi.
Hàng
đêm, những con đóm đóm cái ranh ma này đậu trên các cành cây rồi thường xuyên
thay đổi “giọng điệu” chớp sáng như một mồi nhử để đánh lừa con đực của các
loài khác. Thật tội nghiệp cho những con đực dại đột, khi nhận được tín hiệu
này nó khấp khởi lao đến theo tiếng gọi của tình yêu mà đâu biết được cái chết
đang chờ sẵn ở đó.
Trò
lừa tình đẫm máu này chỉ xảy ra với đom đóm cái Photuris sau khi chúng giao phối bình thường với con đực cùng loài.
Và đây chỉ là một mánh kiếm ăn nhằm tích lũy dinh dưỡng cho sinh sản của chúng.
Bằng chiêu lừa đảo này, cứ 10 lần “giăng bẫy” ít nhất cũng có một kẻ dại gái phải
nộp mạng cho thần chết đội lốt người tình này.
Đom
đóm Photuris
Đom đóm cái Photuris đang ăn đom đóm đực Photinus
Đom
đóm cái Photuris đang ăn đom đóm đực Photinus
Tài liệu tham khảo:
Nguyễn
Viết Tùng, 2008. Những điều kỳ lạ về sinh
sản ở côn trùng. NXB. Khoa học và kỹ thuật Hà Nội.
Tin
bài: Thái Ngọc Lam